ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: 01/12/2020
Μετά τις αλλαγές που επέφερε ο Ν.4670/2020 στην ασφαλιστική νομοθεσία σχετικά με το θέμα απασχόλησης των συνταξιούχων και την περικοπή ή αναστολή της σύνταξής τους, προσπαθούμε να αποσαφηνίσουμε το τοπίο, υπό μορφή ερωτήσεων-απαντήσεων.
Θα πρέπει να τονίσουμε, ότι κάθε περίπτωση είναι διαφορετική ως προς την εφαρμογή του νόμου και πριν ο συνταξιούχος αναλάβει εργασία, πρέπει αφενός μεν να μελετά με προσοχή την ισχύουσα νομοθεσία, αφετέρου δε, για την έναρξη και παρακολούθηση της δραστηριότητάς του, να απευθύνεται σε έγκυρο και υπεύθυνο λογιστή-φοροτεχνικό, προκειμένου να αποφευχθούν δυσάρεστες εκπλήξεις.
Γενικά, ο νόμος που ισχύει για τον απασχόληση των συνταξιούχων είναι ο Ν.4387/2016 (για ευκολία ‘’νόμος Κατρούγκαλου’’) και ειδικότερα, το άρθρο 20. Ο ανωτέρω νόμος, τροποποιήθηκε με το Ν.4670/2020 (για ευκολία ‘’νόμος Βρούτση’’) και το συγκεκριμένο άρθρο του προηγούμενου νόμου, αντικαταστάθηκε με το άρθρο 27 του νέου. Ας δούμε λοιπόν, απαντήσεις του νέου ασφαλιστικού νόμου σε θέματα απασχόλησης συνταξιούχων:
1. Ποιους καταλαμβάνουν οι διατάξεις του άρθρου 20 του ν.4387/2016 που αφορά απασχολούμενους - εργαζόμενους συνταξιούχους και τις επιπτώσεις στη σύνταξή τους;
Καταλαμβάνουν τους συνταξιούχους λόγω γήρατος που αναλαμβάνουν εργασία ή αυτοαπασχόληση οποτεδήποτε και αν συνέβη αυτό ή θα συμβεί στο μέλλον, εφόσον προκύπτει υποχρέωση ασφάλισής τους στον ΕΦΚΑ.
2. Ποιους δεν καταλαμβάνουν οι ανωτέρω διατάξεις του απασχολούμενου συνταξιούχου;
· Όσους αναλαμβάνουν δραστηριότητα για την οποία δεν προκύπτει υποχρέωση ασφάλισης στον ΕΦΚΑ, ακόμη και αν αποκτούν εισόδημα.
· Όσους αναλαμβάνουν εργασία ή δραστηριότητα για την οποία είτε λαμβάνουν αμοιβές που δεν υπόκεινται βάσει νόμου σε ασφαλιστικές εισφορές (π.χ έξοδα κίνησης, έξοδα παράστασης) είτε λαμβάνουν αποδοχές για τις οποίες από την ισχύουσα νομοθεσία υφίσταται δυνατότητα παραίτησης και παραιτούνται του δικαιώματος είσπραξης.
· Όσους συνταξιοδοτήθηκαν πριν την 13/5/2016 και ανέλαβαν δραστηριότητα ή εργασία πριν από την ημερομηνία αυτή (‘’παλαιοί’’ εργαζόμενοι συνταξιούχοι). Η εξαίρεση ισχύει μέχρι και την 28/02/2022. Από 1/3/2022, η κατηγορία των παλαιών συνταξιούχων, υπάγεται στις γενικές διατάξεις.
· Τους συνταξιούχους λόγω αναπηρίας, για τους οποίους εφαρμόζεται το προϊσχύον νομοθετικό πλαίσιο.
· Τους πολύτεκνους, των οποίων το ένα τουλάχιστον των τέκνων είναι ανήλικο ή σπουδάζει σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές και έως τη συμπλήρωση του εικοστού τετάρτου (24ου) έτους της ηλικίας του ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία.
3. Σε ποιας μορφής εταιρείες μπορεί να συμμετέχει ένας συνταξιούχος και με ποιες ιδιότητες, ώστε να μη προκύπτει υποχρέωση ασφάλισής του στον ΕΦΚΑ και να μην έχει επιπτώσεις στη σύνταξή του;
· Μέτοχος Ανώνυμης Εταιρείας (Α.Ε) εφόσον δεν είναι και μέλος Διοικητικού Συμβουλίου (Δ.Σ) με ποσοστό μεγαλύτερο του 3%.
· Εταίρος Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας (Ι.Κ.Ε) εφόσον δεν είναι διαχειριστής.
· Άμισθο μέλος Δ.Σ. σε Α. Ε.
· Μέλος Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης (ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ) εφόσον δεν εργάζεται με σχέση εξαρτημένης εργασίας.
· Μέλος Ενεργειακής Κοινότητας
· Μέλος Σωματείου, Ιδρύματος και γενικά νομικών προσώπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.
Σε όλες τα ανωτέρω περιπτώσεις, οι συνταξιούχοι δεν έχουν καμία επίπτωση στη σύνταξή τους, ακόμη και αν αποκτούν εισόδημα από την δραστηριότητά τους.
4. Τι ισχύει για τους εργαζόμενους στο εξωτερικό συνταξιούχους;
· Για όσους εργάζονται σε χώρα εκτός Ε.Ε ή σε χώρα με την οποία δεν έχει συναφθεί διμερής σύμβαση κοινωνικής ασφάλειας, εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 20 του ν.4387/2016 όπως ισχύει σήμερα, για την απασχόληση συνταξιούχων.
· Όσοι εργάζονται σε κράτος μέλος της Ε.Ε, έχουν τη δυνατότητα να ασφαλιστούν με τις διατάξεις του κράτους-μέλους που εργάζονται και επομένως δεν καταλαμβάνονται από τις διατάξεις του ανωτέρω νόμου.
5. Τι ισχύει με τους συνταξιούχους που διορίζονται σε θέσεις Γενικής Κυβέρνησης;
· Σε συνταξιούχους οι οποίοι έχουν ήδη αναλάβει ή αναλαμβάνουν από της δημοσιεύσεως του νόμου εργασία ή αποκτούν ιδιότητα ή δραστηριότητα σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του Ε.Φ.Κ.Α., αναστέλλεται πλήρως η καταβολή των κύριων και επικουρικών συντάξεων εφόσον δεν έχουν συμπληρώσει το 61o έτος της ηλικίας τους έως και τις 28.2.2021 και το 62ο έτος από την 1η.3.2022 και εφεξής.
· Το νομοθετικό πλαίσιο περί απασχόλησης συνταξιούχων εφαρμόζεται, εφόσον λαμβάνουν αμοιβή.
· Σε περίπτωση που τα ανωτέρω πρόσωπα δεν δικαιούνται ή έχουν παραιτηθεί της προβλεπόμενης για τη θέση που κατέχουν αμοιβής, εφόσον προβλέπεται από το νόμο η σχετική δυνατότητα, δεν έχουν εφαρμογή οι ανωτέρω διατάξεις.
6. Τι περικόπτεται ή αναστέλλεται από τη σύνταξη σε περίπτωση απασχόλησης;
Για όσους αναλαμβάνουν εργασία ή αυτοαπασχολούνται και εμπίπτουν στις προϋποθέσεις του άρθρου 20 του ν.4387/2016, το ποσό της ακαθάριστης σύνταξης ή συντάξεων σε περίπτωση συρροής, κύριας και επικουρικής, καταβάλλεται μειωμένο κατά 30% για όσο χρονικό διάστημα απασχολούνται και έχουν υποχρέωση ασφάλισης στον ΕΦΚΑ.
7. Τι ισχύει σχετικά με τις καταβαλλόμενες ασφαλιστικές εισφορές των απασχολούμενων συνταξιούχων;
· Δεν απαλλάσσονται από την καταβολή εισφοράς ασθένειας.
· Σε ότι αφορά τους αυτοαπασχολούμενους καταργείται η προβλεπόμενη από το προϊσχύον καθεστώς προσαύξηση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 50%.
· Αξιοποιείται ο χρόνος ασφάλισης για προσαύξηση της κύριας σύνταξης, με τις προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος.
8. Τι επιπτώσεις έχει κάποιος συνταξιούχος αν δεν δηλώσει στον οικείο συνταξιοδοτικό του φορέα την ανάληψη απασχόλησης;
Καταλογίζεται σε βάρος του συνταξιούχου το ποσό των 12 μηνιαίων συντάξεων. 9. Τι ισχύει με του συνταξιούχους που ασκούν αγροτική δραστηριότητα;
· Οι συνταξιούχοι του ΟΓΑ που συνεχίζουν να ασκούν αγροτική δραστηριότητα, δεν έχουν επιπτώσεις στη σύνταξή τους.
· Οι συνταξιούχοι λοιπών ασφαλιστικών φορέων (Δημοσίου, ΟΑΕΕ, κλπ) που έχουν καθαρό εισόδημα από αγροτική δραστηριότητα το οποίο δεν ξεπερνά σε ετήσια βάση τις 10.000 ευρώ, δεν έχουν επιπτώσεις στη σύνταξή τους, καθότι το ανωτέρω εισόδημα δεν θεωρείται επανένταξη στην αγορά εργασίας του συνταξιούχου, αλλά διατήρηση της αγροτικής του περιουσίας.